W jednym z poprzednich wpisów wspomniałem o mojej, niegdyś ekscytującej, pierwszej wizycie w Wydziale Ksiąg Wieczystych w celu przeprowadzenia badania księgi wieczystej.
Badanie księgi wieczystej
Badanie księgi wieczystej, to nic innego jak rzetelna analiza jej aktualnych oraz historycznych wpisów, a także zgromadzonych przez Sąd podczas jej prowadzenia dokumentów. Te dokumenty to właśnie akta księgi wieczystej.
Zawartość akt księgi wieczystej
W aktach znajdują się między innymi, kluczowe dla prawnika zajmującego się stanem prawnym nieruchomości materiały, takie jak:
- wnioski dotyczące wpisów – również te nieskuteczne;
- wszelka korespondencja prowadzona z udziałem Sądu dotycząca księgi wieczystej;
- postanowienia i zarządzenia wydane w Wydziale Ksiąg Wieczystych;
- postanowienia i wyroki dotyczące zmian stanu prawnego nieruchomości, w tym dotyczące zasiedzenia, stwierdzenia nabycia spadku, działu spadku, podziału nieruchomości, zniesienia współwłasności itd.;
- akty notarialne dotyczące nieruchomości;
- dokumenty geodezyjne;
- dokumenty dotyczące wszelkich innych praw zwiazanych z nieruchomością – np. hipotekami, służebnościami, drogą konieczną, dożywociem itd.
Akta księgi wieczystej to drugie w kolejności i równie ważne jak sama księga, źródło informacji wykorzystywanych przy ocenie stanu prawnego nieruchomości. Zwróć uwagę, że znaczenie mają nawet pisma nieskuteczne albo mająca na pozór tylko znaczenie archiwalne historia korespondencji sądowej. Te dokumenty, są jednak ważne dla oceny zagrożeń prawnych co do własności nieruchomości. Pozwalają również na sięgnięcie do wcześniejszych spraw sądowych dotyczących stanu prawnego nieruchomości, co może być świetnym źródłem materiału dowodowego w postępowaniu o stwierdzenie zasiedzenia.
Kto może przeczytać akta księgi wieczystej?
O ile dostęp do samej treści księgi wieczystej jest, jak już wcześniej pisałem, powszechny i bezproblemowy, o tyle do akt księgi wieczystej nie możesz się dostać, jeśli tylko zechcesz. Żeby móc je przejrzeć – co jest możliwe tylko w obecności pracownika sądu – będziesz musiał wykazać się tzw. interesem prawnym. Nie czas i miejsce na szczegółowe wchodzenie w cały dorobek prawa polskiego co do znaczenia tego pojęcia. Mówiąc najprościej, w praktyce, musisz być osobą obecnie lub historycznie wpisaną do księgi. Dostęp do akt uzyskasz również jeśli będziesz w stanie przekonująco wykazać swoje inne, niewidoczne dotąd w księdze prawa do nieruchomości lub fakty związane z Twoimi prawami (np. spełniasz warunki do stwierdzenia zasiedzenia albo jesteś w gronie spadkobierców ustawowych zmarłego właściciela).
No chyba, że jesteś notariuszem :). Wtedy masz nieograniczony dostęp do akt ksiąg wieczystych, co jest konieczne dla skutecznego wykonywania Twojego zawodu.
Niekompletne akta księgi wieczystej?
Jeśli udało Ci się przejrzeć akta, to możliwe, że uznałeś, że księga wieczysta ma na pierwszy rzut oka niekompletne akta. Taka niekompletność może być dla Ciebie naprawdę niepokojąca, zwłaszcza gdy wygląda na to, że księga wieczysta Twojej nieruchomości w ogóle nie ma żadnych akt (!). Czy to znaczy, że stan prawny Twojej, albo prawie Twojej nieruchomości jest niepewny?
Już wyjaśniam i uspokajam.
Najprawdopodbniej wszystko jest w porządku, bo nie każda księga musi mieć komplet dotyczących jej dokumentów „przy sobie”. W każdym z działów znajdziesz na dole treści księgi, przy wykazie dokumentów rubyrkę „położenie dokumentu”, która często wskazuje… na inną księgę wieczystą, niż ta, którą przeglądasz. Najczęściej przyczyną takiej sytuacji jest taki sam status kilku nieruchomości – np. sąsiadujących ze sobą działek rolnych jednego właściciela, kupionych za jednym razem. Nie tworzy się w takiej sytuacji powielających się dokumentów.
Czemu nie?
No przecież „szkoda lasu”, skoro system istniejących powiązań miedzy różnymi księgami, choć może wydawać się skomplikowany, jest w pełni bezpieczny i od lat sprawdzony w praktyce.
Więcej o różnych dokumentach, które można znaleźć w aktach księgi wieczystej będzie w kolejnych wpisach. Zapraszam.
{ 2 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Szanowny Panie.
Czy jest możliwa rozbieżność wpisów pomiędzy Księgą Wieczystą a Wypisem z Rejestru Gruntów Wydziału Geodezji wystawionym w 2016 r? Czy w Księdze Wieczystej wykreśla się poprzednich właścicieli gruntów i dopisuje aktualnych? Taką rozbieżność właśnie stwierdziłem ale nie mam jeszcze interesu prawnego uprawniającego do wglądu w akta Księgi Wieczystej (sprawa spadkowa się przeciąga).
Ile w praktyce może trwać przekazywanie aktualnych danych o zmianach z Wydziału Geodezji do Sądu Wieczystoksięgowego i odwrotnie? Podobno taki obowiązek istnieje.
Z góry dziękuję za udzielenie odpowiedzi.
Panie Jarosławie, sprawy z zakresu Działu I (zatem dotyczące m.in. danych z geodezji) mogą być wpisywane zarówno z urzędu jak i na wniosek, w praktyce jednak często są to sprawy niedopilnowane. Praktycznym rozwiązaniem pozostaje wnioskowanie samemu o stosowny wpis.
Natomiast działu II nie aktualizuje się z urzędu, przyjmuje się, że jest to przede wszystkim w interesie osób uprawnionych do nieruchomości. Bywa, że zapisanymi w księdze właścicielami są osoby od dawna nieżyjące, nawet od czasów przedwojennych.
Pozdrawiam.